JOGA DLA ZDROWIA wstęp
"JOGA DLA ZDROWIA"
J. Górna, D. Ortenburger, A. Ortenburger, J. Szopa,
Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2004, 118 str.
Wstęp
Niniejsza
książka jest wyjściem autorów naprzeciw oczekiwaniom osób, które
zetknęły się już z ćwiczeniami hatha-jogi, bądż pragną je rozpocząć.
Chcemy pomóc im pogłębić nie tylko swoje umiejętności, ale także wiedzę
na temat oddziaływania hatha-jogi na organizm człowieka. Do napisania
jej zainspirowali nas uczestnicy prowadzonych przez nas zajęć, którzy
poszukiwali odpowiedzi na nurtujące ich pytania, jak i praktycznych
wskazówek dotyczących ćwiczeń. To im dedykujemy tę książkę.
Joga -
to całościowy, ponadczasowy i praktyczny system dotyczący
psychofizycznego rozwoju człowieka. Do niedawna uważana była za
tajemniczy system filo-zoficzno-mistyczny, a teraz staje się coraz
bardziej popularna na świecie, a także w Polsce. Jest przedmiotem
poważnych dociekań i badań różnych dyscyplin nauki -w tym przede
wszystkim medycyny i psychologii.
Obecnie na całym świecie obserwujemy wzrost zainteresowania zdrowym stylem życia, w którym ruch fizyczny, sport i rekreacja zajmują znaczące miejsce. Rozwijają się nowe dyscypliny sportowe i specjalności, nowe formy i techniki uprawiania sportu i rekreacji. Odkrywamy na nowo niektóre praktykowane od wieków i przez wieki starożytne sposoby i metody pracy z ciałem.
Joga przeżywa dzisiaj swój wielki renesans. W krajach o wysokiej cywilizacji technicznej i zawrotnym tempie życia cieszy się ona szczególnym uznaniem. Jogę może praktykować każdy. Nie potrzeba do tego specjalnego wyposażenia ani ubioru, wystarczy trochę wolnego miejsca oraz gorące pragnienie zdrowszego i pełniejszego życia.
Współcześnie jogę ćwiczą ludzie na całym świecie, bez względu na rasę, światopogląd, wyznanie, narodowość, klasę, płeć i wiek, traktując ją przede wszystkim jako znakomity sposób wzmocnienia i regeneracji organizmu.
Istnieje wiele form jogi. Dla współczesnego Człowieka Zachodu najbardziej dostępna jest hatha-joga, w której punktem wyjścia Jest ciało. Praca z ciałem, poprzez statyczne ćwiczenia gimnastyczne, w szybkim czasie przynosi pozytywne zmiany, także w sferze psychicznej. Hatha-joga odpręża, odmładza, wzmacnia i reguluje funkcje ciała, wpływając korzystnie na psychofizyczne funkcjonowanie człowieka we współczesnym świecie.
W pierwszej części książki przedstawiamy zasady ćwiczeń hatha-jogi oraz 41 podstawowych pozycji. Korzystając ze swoich wieloletnich doświadczeń w praktykowaniu jogi i prowadzeniu zajęć zwróciliśmy uwagę na podstawowe, ale bardzo istotne elementy wykonywania tych ćwiczeń. Przy każdym ćwiczeniu opisaliśmy technikę jego wykonania a także jego oddziaływanie zdrowotne na organizm.
W drugiej części książki przedstawiamy szkice teoretyczne i badania empiryczne, dotyczące wybranych aspektów oddziaływania ćwiczeń hatha-jogi na organizm człowieka. Dominujące obecnie w psychologii i medycynie interdyscyplinarne podejście sprzyja badaniu wzajemnego wpływu ciała i umysłu. Wzrastająca na ten temat wiedza jest następstwem integracji badań psychologicznych, fizjologicznych, kine-zyterapeutycznych i klinicznych. Zgodnie z powiedzeniem, że jeżeli nie możesz zadowalająco wpłynąć na sytuację zewnętrzną - zmień siebie. Coraz więcej osób w poszukiwaniu siły psychicznej, fizycznej, odporności i relaksu rozpoczyna zajęcia hatha jogi, nazywanej sztuką panowania nad ciałem J umysłem poprzez ćwiczenie ciała (asany) i kontrolowanie oddechu, energii (pranajamą).
Przedmiotem przedkładanego Czytelnikowi opracowania są wybrane aspekty właśnie tych oddziaływań, zaprezentowane zarówno od strony teoretycznej, jak i empirycznej przez lekarza, oraz pracowników naukowych i nauczycie!) akademickich, doświadczających od lat pozytywnego oddziaływania tych ćwiczeń na "własnej skórze".
To studium teoretyczne i szkice empiryczne będące drugą częścią książki obejmuje cztery rozdziały.
W pierwszym rozdziale zarysowano z lekarskiej perspektywy, na podstawie literatury naukowej, biomedyczne mechanizmy ćwiczeń hatha-jogi. Pokazano, w jaki sposób, dzięki hatha-jodze współczesny człowiek ma możliwość zrównoważenia swojego układu nerwowego i przez to utrzymania "dobrej formy" całego organizmu. Odbywa się to poprzez oddziaływanie na układ nerwowy oraz utrzymanie prawidłowych funkcji kręgosłupa jako "klucza do zdrowia". Ćwiczenia hatha-jogi mają szczególne działanie profilaktyczne i prozdrowotne, a ich unikalność polega w dużej części na harmonijnym łączeniu treningu fizycznego (pod postacią specjalnie dobranych ćwiczeń - asan) z relaksacją. Wpływa to w znacznym stopniu na utrzymanie równowagi wegetatywnej organizmu, a przez to zmniejsza ryzyko powstawania chorób psychosomatycznych i cywilizacyjnych, takich jak: choroby zwyrodnieniowe, otyłość, nadciśnienie, choroby przewodu pokarmowego, nerwice.
Kolejne dwa rozdziały dotyczą przeprowadzonych przez nas badań nad zmianami, które zaszły w funkcjonowaniu psychofizycznym osób ćwiczących hatha-jogę.
Rozdział pt. Wpływ ćwiczeń halha-jogi na wybrane aspekty funkcjonowania psychofizycznego i radzenia sobie poświęcony jest poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób hatha-joga wpływa na wybrane aspekty funkcjonowania psychofizycznego i radzenie sobie ze stresem?
Wiele cennych informacji możemy przedstawić dzięki osobom, które, ćwicząc hatha-jogę, zechciały podzielić się z nami swoimi przemyśleniami, m.in. na temat tego, w jakich obszarach swojego życia dostrzegają korzystne zmiany pod wpływem uprawiania ćwiczeń?
Główną intencją kolejnego rozdziału pt. Przekonania zdrowotne a samopoczucie u osób w różnym wieku ćwiczących hatha-jogę jest opisanie złożonych współzależności zachodzących pomiędzy określonymi przekonaniami dotyczącymi zdrowia (w skrócie: przekonania zdrowotne) a efektami w postaci poprawy samopoczucia u osób w różnym wieku, na podstawie wyników badań przeprowadzonych metodą self reported (samoopisowej), wśród ćwiczących osób w różnym wieku. Żródłem interesujących danych empirycznych stały się dwa główne obszary, w których ujawniły się efekty ćwiczeń. Są to: subiektywne odczucia dotyczące zmian w samopoczuciu i radzeniu sobie ze stresem, które zmierzono za pomocą ankiety oraz współzależności pomiędzy określonymi przekonaniami dotyczącymi zdrowia a efektami w postaci poprawy samopoczucia.
Czwarty rozdział wprowadza Czytelnika w obszar klasycznej jogi indyjskiej i jej podstawowych pojęć.
Obecnie na całym świecie obserwujemy wzrost zainteresowania zdrowym stylem życia, w którym ruch fizyczny, sport i rekreacja zajmują znaczące miejsce. Rozwijają się nowe dyscypliny sportowe i specjalności, nowe formy i techniki uprawiania sportu i rekreacji. Odkrywamy na nowo niektóre praktykowane od wieków i przez wieki starożytne sposoby i metody pracy z ciałem.
Joga przeżywa dzisiaj swój wielki renesans. W krajach o wysokiej cywilizacji technicznej i zawrotnym tempie życia cieszy się ona szczególnym uznaniem. Jogę może praktykować każdy. Nie potrzeba do tego specjalnego wyposażenia ani ubioru, wystarczy trochę wolnego miejsca oraz gorące pragnienie zdrowszego i pełniejszego życia.
Współcześnie jogę ćwiczą ludzie na całym świecie, bez względu na rasę, światopogląd, wyznanie, narodowość, klasę, płeć i wiek, traktując ją przede wszystkim jako znakomity sposób wzmocnienia i regeneracji organizmu.
Istnieje wiele form jogi. Dla współczesnego Człowieka Zachodu najbardziej dostępna jest hatha-joga, w której punktem wyjścia Jest ciało. Praca z ciałem, poprzez statyczne ćwiczenia gimnastyczne, w szybkim czasie przynosi pozytywne zmiany, także w sferze psychicznej. Hatha-joga odpręża, odmładza, wzmacnia i reguluje funkcje ciała, wpływając korzystnie na psychofizyczne funkcjonowanie człowieka we współczesnym świecie.
W pierwszej części książki przedstawiamy zasady ćwiczeń hatha-jogi oraz 41 podstawowych pozycji. Korzystając ze swoich wieloletnich doświadczeń w praktykowaniu jogi i prowadzeniu zajęć zwróciliśmy uwagę na podstawowe, ale bardzo istotne elementy wykonywania tych ćwiczeń. Przy każdym ćwiczeniu opisaliśmy technikę jego wykonania a także jego oddziaływanie zdrowotne na organizm.
W drugiej części książki przedstawiamy szkice teoretyczne i badania empiryczne, dotyczące wybranych aspektów oddziaływania ćwiczeń hatha-jogi na organizm człowieka. Dominujące obecnie w psychologii i medycynie interdyscyplinarne podejście sprzyja badaniu wzajemnego wpływu ciała i umysłu. Wzrastająca na ten temat wiedza jest następstwem integracji badań psychologicznych, fizjologicznych, kine-zyterapeutycznych i klinicznych. Zgodnie z powiedzeniem, że jeżeli nie możesz zadowalająco wpłynąć na sytuację zewnętrzną - zmień siebie. Coraz więcej osób w poszukiwaniu siły psychicznej, fizycznej, odporności i relaksu rozpoczyna zajęcia hatha jogi, nazywanej sztuką panowania nad ciałem J umysłem poprzez ćwiczenie ciała (asany) i kontrolowanie oddechu, energii (pranajamą).
Przedmiotem przedkładanego Czytelnikowi opracowania są wybrane aspekty właśnie tych oddziaływań, zaprezentowane zarówno od strony teoretycznej, jak i empirycznej przez lekarza, oraz pracowników naukowych i nauczycie!) akademickich, doświadczających od lat pozytywnego oddziaływania tych ćwiczeń na "własnej skórze".
To studium teoretyczne i szkice empiryczne będące drugą częścią książki obejmuje cztery rozdziały.
W pierwszym rozdziale zarysowano z lekarskiej perspektywy, na podstawie literatury naukowej, biomedyczne mechanizmy ćwiczeń hatha-jogi. Pokazano, w jaki sposób, dzięki hatha-jodze współczesny człowiek ma możliwość zrównoważenia swojego układu nerwowego i przez to utrzymania "dobrej formy" całego organizmu. Odbywa się to poprzez oddziaływanie na układ nerwowy oraz utrzymanie prawidłowych funkcji kręgosłupa jako "klucza do zdrowia". Ćwiczenia hatha-jogi mają szczególne działanie profilaktyczne i prozdrowotne, a ich unikalność polega w dużej części na harmonijnym łączeniu treningu fizycznego (pod postacią specjalnie dobranych ćwiczeń - asan) z relaksacją. Wpływa to w znacznym stopniu na utrzymanie równowagi wegetatywnej organizmu, a przez to zmniejsza ryzyko powstawania chorób psychosomatycznych i cywilizacyjnych, takich jak: choroby zwyrodnieniowe, otyłość, nadciśnienie, choroby przewodu pokarmowego, nerwice.
Kolejne dwa rozdziały dotyczą przeprowadzonych przez nas badań nad zmianami, które zaszły w funkcjonowaniu psychofizycznym osób ćwiczących hatha-jogę.
Rozdział pt. Wpływ ćwiczeń halha-jogi na wybrane aspekty funkcjonowania psychofizycznego i radzenia sobie poświęcony jest poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób hatha-joga wpływa na wybrane aspekty funkcjonowania psychofizycznego i radzenie sobie ze stresem?
Wiele cennych informacji możemy przedstawić dzięki osobom, które, ćwicząc hatha-jogę, zechciały podzielić się z nami swoimi przemyśleniami, m.in. na temat tego, w jakich obszarach swojego życia dostrzegają korzystne zmiany pod wpływem uprawiania ćwiczeń?
Główną intencją kolejnego rozdziału pt. Przekonania zdrowotne a samopoczucie u osób w różnym wieku ćwiczących hatha-jogę jest opisanie złożonych współzależności zachodzących pomiędzy określonymi przekonaniami dotyczącymi zdrowia (w skrócie: przekonania zdrowotne) a efektami w postaci poprawy samopoczucia u osób w różnym wieku, na podstawie wyników badań przeprowadzonych metodą self reported (samoopisowej), wśród ćwiczących osób w różnym wieku. Żródłem interesujących danych empirycznych stały się dwa główne obszary, w których ujawniły się efekty ćwiczeń. Są to: subiektywne odczucia dotyczące zmian w samopoczuciu i radzeniu sobie ze stresem, które zmierzono za pomocą ankiety oraz współzależności pomiędzy określonymi przekonaniami dotyczącymi zdrowia a efektami w postaci poprawy samopoczucia.
Czwarty rozdział wprowadza Czytelnika w obszar klasycznej jogi indyjskiej i jej podstawowych pojęć.
Autorzy